#Δημοκρατία

Σε ένα μάθημα ιστορίας, πριν από κάμποσους μήνες, μας δόθηκε ως εργασία από τον καθηγητή να ρωτήσουμε τους συγγενείς μας, που ζούσαν κατ' όλη την περίοδο της χούντας, πως ήταν η ζωή τους τότε και ποιες ήταν οι διαφορές που εκείνοι παρατηρούσαν σε σχέση με σήμερα. Η περίοδος εκείνη συνέπιπτε τυχαία και με ξέσπασμα του σκανδάλου των παρακολουθήσεων. Επηρεασμένος, λοιπόν από το πολιτικό κλίμα όταν ρωτούσα τη γιαγιά μου για την επταετία (1967 - 1974) φρόντισα να ρωτήσω και με ποια μέσα καταφέρναν οι συνταγματάρχες να χειραγωγούν την κοινή γνώμη και να προπαγανδίζουν τον απλό λαό. Εκείνη μου απάντησε μέσω των εφημερίδων και φυσικά αργότερα της τηλεόρασης. Πρόσθεσε πως η προβολή των ειδήσεων ήταν συγκεκριμένη και έτσι διαλεγμένη ώστε να προωθεί τα θετικά του καθεστώτος αποκρύπτοντας από την δημοσιότητα οτιδήποτε μπορούσε να το βλάψει.

Καθώς το επεξεργαζόμουν στο μυαλό μου συνειδητοποίησα πως και σήμερα εάν συνέβαινε κάτι παρόμοιο με το 1967 η απάντηση θα ήταν σχεδόν η ίδια, μόνο που αυτή τη φορά το μέσο δεν θα ήταν μόνο οι εφημερίδες αλλά και χιλιάδες διαδικτυακά ιστολόγια που θα ήταν διαθέσιμα κυριολεκτικά παντού! Αυτό βεβαίως θα ήταν απόρροια της εξάπλωσης και απήχησης που έχουν πάρει τα social media σε όλον τον κόσμο. Αλλά δεν νομίζω πως μια χούντα είναι αναγκαία για να καταλάβουμε πόσο δύσκολo είναι να αποφύγουμε την "παγίδα" των ψευδών πληροφοριών που εντοπίζονται σε όλο το διαδίκτυο. Μπορούμε να το παρατηρήσουμε και μόνοι μας στην καθημερινότητα μας. Είναι γνωστό άλλωστε πως η εγκυρότητα των όσων ανεβαίνουν στο διαδίκτυο μέσω προσωπικών προφίλ στο Instagram, Facebook, Tiktok κλπ. και ιστοσελίδων σπάνια ελέγχεται.

Τα λεγόμενα "Fake News" θεωρώ πως έχουν λάβει άλλες διαστάσεις στον διαδικτυακό χώρο, που εμείς ακόμη αδυνατούμε να τις συλλάβουμε και έτσι κατά συνέπεια υποτιμούμε τον κίνδυνο, στον οποίο εκτίθεται όχι μόνο το δημοκρατικό μας πολίτευμα αλλά και εμείς οι ίδιοι. Ενδεικτικό παράδειγμα της επικινδυνότητας των fake news και του πόσο καλά "καμουφλαρισμένα" είναι αποτελεί το περιστατικό της μικρής Μαρίας στον Έβρο πριν από λίγους μήνες. Με βάση αυτό επρόκειτο να υιοθετηθεί μία επιθετική ρητορική από μεριάς της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία κατηγορούσε την κυβέρνηση για απάνθρωπη μεταχείριση προσφύγων. Η είδηση αυτή που "ξεγέλασε" την αξιωματική αντιπολίτευση ξεκίνησε από ένα ένα από τα πλέον δημοφιλή και έγκυρα γερμανικά περιοδικά, το "Der Spiegel". Αυτή η διαπίστωση με προβλημάτισε πολύ γιατί με έκανε να αναρωτηθώ πώς είναι δυνατόν, όταν το ίσως πιο διακεκριμένο περιοδικό του γερμανικού τύπου και ακολούθως η δεύτερη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα στη χώρα μας, υιοθετούν και μεταδίδουν, ως αληθινή μια τέτοια είδηση, χωρίς να τη διασταυρώσουν, πώς εγώ ως απλός πολίτης, μπορώ να

προστατευτώ και να μάθω την πραγματικότητα πίσω από αυτήν...

Φυσικά αυτό είναι ένα μόνο περιστατικό. Αρκεί όμως αυτό για να κατανοήσουμε το πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά μπορεί να κερδίσει έδαφος μια ψευδής είδηση. Και αυτό με φέρνει στο επόμενο ερώτημα μου: Πότε και πως θα καταπολεμηθεί αυτό το επικίνδυνο για τη δημοκρατία όπλο;

Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα που πηγάζει από τον λαό και λειτουργεί προς όφελός του. Έχει λοιπόν η εσκεμμένη διάδοση ψευδών πληροφοριών, ως μοναδικό σκοπό την αποπλάνηση της κοινής γνώμης και τη σταδιακή υπονόμευση του πολιτεύματος; Γιατί σίγουρα πάντως δεν λειτουργεί προς όφελος του λαού... Πώς οι πολίτες μπορούν να προστατεύονται από ψευδείς ειδήσεις που έχουν στόχο να χειραγωγήσουν τη σκέψη τους οδηγώντας τους σε λάθος συμπεράσματα;

`Είναι σημαντικό για να υπάρχει μια υγιή δημοκρατία να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο των ψευδών ειδήσεων. Για να γίνει αυτό, όμως, πρέπει πρώτα η νομοθετική εξουσία να εκσυγχρονίσει τους νόμους έτσι ώστε να συμβαδίζουν και να είναι ανάλογοι με την εξέλιξη του ψηφιακού κόσμου. Το διαδίκτυο δεν είναι πλέον μια εξωπραγματική εφεύρεση που χρησιμοποιείται από κάποιους λίγους. Αντιθέτως είναι ένα ευρέος διαδεδομένο όργανο που χρησιμοποιείται πάντα και από όλους. Σήμερα έχουν γίνει μεγάλα βήματα, όσον αναφορά την αξιοποίηση και την ενσωμάτωση του διαδικτύου στο σύγχρονο κράτος, κάτι το οποίο προσωπικά θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό για την εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των κρατικών μηχανισμών. Ωστόσο για να ολοκληρωθεί το έργο αυτό, επαναλαμβάνω, είναι σημαντική και η θέσπιση νόμων που θα αποσκοπούν στην σωστή και δημοκρατική λειτουργία του διαδικτύου.