Στην πολυαγαπημένη μας ελληνική κοινωνία, οι γυναίκες ακόμη δέχονται επικρίσεις για την ηλικία, την εμφάνιση και τις θέσεις που επιλέγουν να αναλάβουν. Πολλές γυναίκες με εξέχουσα θέση στην δημόσια σφαίρα, όπως η Μαρινέλλα, η Ελεονώρα Μελέτη και η Έλλη Στάη, τις τελευταίες μέρες ήρθαν αντιμέτωπες με την κοινωνική υποκρισία, η οποία θέλει τις γυναίκες συμμορφωμένες σε παρωχημένα στερεότυπα.
Αν και δεν πέσαμε από τα σύννεφα με τον σχετικό δημόσιο διάλογο των τελευταίων ημερών (π.χ. «Σε τέτοια ηλικία τι θέλει και τραγουδάει η Μαρινέλλα;» ή «Τι φοράει η Μελέτη στο ευρωκοινοβούλιο»), ίσως ο σκοταδισμός της δημόσιας σφαίρας μπορεί να περιοριστεί με την αντιπαραβολή φωτεινών παραδειγμάτων. Ανθρώπων που δεν αναπαρήγαγαν τα κακώς κείμενα της εποχής τους, αλλά πήγαν δυο βήματα μπροστά και φώτισαν εναλλακτικά μονοπάτια. Και μεταπηδώντας από το ένα σχετικό άρθρο στο επόμενο, το πρόσωπο που διαγράφηκε ασυνείδητα στην σκέψη μου ήταν μια γυναίκα για την οποία μου είχε μιλήσει κάποτε η μητέρα μου. Ακούει στο όνομα Καλιρρόη Παρρέν. Και αξίζει να την θυμηθούμε.
Η Καλλιρρόη Παρρέν (1861-1940) αποτελεί προσωπικότητα-σταθμό του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος και αναγνωρίζεται ως η πρώτη δημοσιογράφος στην Ελλάδα που υποστήριξε ένθερμα την ισότητα των φύλων. Με καταγωγή από την Κρήτη και μεγαλωμένη σε μια οικογένεια που εκτιμούσε την εκπαίδευση, η Παρρέν διαπίστωσε από νεαρή ηλικία τις κοινωνικές αδικίες που βίωναν οι γυναίκες και δεσμεύτηκε να αφιερώσει τη ζωή της στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους.
Καλλιρόη Παρρέν (ΜΙΕΤ ΕΛΙΑ, Κωδικός Τεκμηρίου: 1E15.151)
Το 1887 ίδρυσε την Εφημερίδα των Κυριών, δημιουργώντας την πρώτη εφημερίδα στην Ελλάδα, με βασική αποστολή την ενδυνάμωση και την ενημέρωση των γυναικών. Μέσα από τα άρθρα της, η Παρρέν υποστήριξε την ισότητα και την ανεξαρτησία, τονίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης των γυναικών. Η εφημερίδα της αποτέλεσε βήμα, για να ακουστούν τα προβλήματα των Ελληνίδων, που μέχρι τότε ήταν σε μεγάλο βαθμό αόρατα στην κοινωνία.
Η Παρρέν τόνισε ότι το θεμέλιο της κοινωνικής και οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών είναι η εκπαίδευση. Έγραψε εκτενώς για την αναγκαιότητα ίδρυσης σχολείων θηλέων, καθώς και την πρόσβαση των γυναικών στην ανώτατη εκπαίδευση. Πράγματι, η σημαντική συνεισφορά της ήταν καθοριστικής σημασίας για την ίδρυση της πρώτης νοσηλευτικής σχολής, ενώ υποστήριξε σθεναρά την ένταξη των γυναικών σε τομείς όπως η ιατρική, η νομική και η δημοσιογραφία.
Ο Φεμινιστικός Αγώνας και οι Πρωτοβουλίες της
Η Καλλιρρόη Παρρέν, παράλληλα με το έργο της στη δημοσιογραφία, ήταν από τις πρωτοπόρες Ελληνίδες που ίδρυσαν γυναικείους συλλόγους, όπως τον Σύνδεσμο Κυριών το 1893. Πρωτοστάτησε σε φιλανθρωπικές προσπάθειες και πρόσφερε σημαντική βοήθεια σε γυναίκες που είχαν ανάγκη. Επιπλέον, το 1911, διεξήγαγε το Διεθνές Συνέδριο των Γυναικών στην Αθήνα, συνδέοντας τις Ελληνίδες με τα παγκόσμια φεμινιστικά κινήματα.
Η Παρρέν ήταν επίσης υπέρμαχος της πολιτικής χειραφέτησης των γυναικών. Καθόλη τη διάρκεια της μακρόχρονης πορείας της, προώθησε τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή, επιμένοντας ότι πρέπει να τους δοθεί δικαίωμα ψήφου. Παρά την έντονη αντίσταση της ελληνικής κοινωνίας στις αλλαγές, η Παρρέν κατάφερε να κρατήσει το θέμα της ψήφου των γυναικών στην επικαιρότητα για δεκαετίες.
Η κληρονομιά της Καλλιρόης Παρρέν
Οι δράσεις της Καλλιρόης Παρρέν άφησαν ανεξίτηλο σημάδι στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Η συμβολή της στον αγώνα για την ισότητα των φύλων και την εκπαίδευση των γυναικών άνοιξε τον δρόμο για τις μελλοντικές γενιές γυναικών να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Χάρη στις πρωτοβουλίες της, γυναίκες της εποχής της μπόρεσαν να αποκτήσουν φωνή και να αρχίσουν να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας.
Το χρονοδιάγραμμα της ζωής της:
1861: Γέννηση (Ρέθυμνο)
1867: Εγκαθίσταται στην Αθήνα. ΄Αρχίζει να φοιτά στο σχολείο Σουρμελή και έπειτα στη γαλλική σχολή των καλογραιών στον Πειραιά.
1878: Παίρνει το πτυχίο της στα Παιδαγωγικά από το Αρσάκειο και αναλαμβάνει τη θέση της διευθύντριας στο Παρθεναγωγείο της ελληνικής κοινότητας στην Οδησσό.
1880: Επιστρέφει στην Αθήνα και παντρεύεται τον Κωνσταντινουπολίτη Ιωάννη Παρρέν.
1887: Αρχίζει να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα Εφημερίς των Κυριών. Εξαιτίας αυτού διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας.
1889: Αντιπροσωπεύει την Ελλάδα σε διάφορα διεθνή συνέδρια στο Παρίσι. Ξεκινά τη συγγραφή δοκιμίων: "Ιστορία της γυναικός" (1889), "Η μάγισσα" (1901), "Το νέον συμβόλαιον" (1901), "Η νέα γυναίκα", "Η χειραφετημένη" (1915) και "Επιστολές Αθηναίας προς Παρισινή".
1890: Ιδρύει τη "Σχολή της Κυριακής, απόρων γυναικών και κορασίδων"
1891: Αντιπροσωπεύει την Ελλάδα σε διάφορα διεθνή συνέδρια στο Παρίσι.
1893: Αντιπροσωπεύει τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγο. Την ίδια χρονιά ιδρύει την "Ένωση υπέρ της Χειραφετήσεως των Γυναικών" προς βοήθεια περισσότερο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των άπορων γυναικών.
1896: Ιδρύει το "Άσυλο Ανιάτων Γυναικών", το "Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης" και την "Ένωση των Ελληνίδων".
1898: Ιδρύει τον "Πατριωτικό Σύνδεσμο".
1911: Δημιουργεί το Λύκειο των Ελληνίδων.
1918: Η εφημερίδα της σταματά να εκδίδεται και η Παρρέν εξορίζεται στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα.
1940: Θάνατος (Αθήνα).
1945: Η προτομή της αποκαλύφθηκε στον περίβολο χώρο του Λυκείου Ελληνίδων, προκειμένου να τιμηθεί η προσφορά της.
1992: Η Καλλιρρόη Παρρέν τιμήθηκε από την Ελληνική Δημοκρατία με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Η Παρρέν διεκδίκησε το δικαίωμα των γυναικών να ορίζουν οι ίδιες τις ζωές τους και να συμμετέχουν ενεργά στην δημόσια σφαίρα, θέτοντας τα θεμέλια για τις μελλοντικές γενιές να διεκδικήσουν την αναγνώριση που τους αξίζει ανεξάρτητα από τις κοινωνικές επιταγές. Αλήθεια, πώς θα τοποθετούνταν στον σημερινό δημόσιο διάλογο;
Σήμερα, η Καλλιρρόη Παρρέν μνημονεύεται ως μια πραγματική πρωτοπόρος του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος, μια γυναίκα με πάθος, θάρρος και όραμα που αφιέρωσε τη ζωή της στη βελτίωση της ζωής των γυναικών και άφησε πίσω της μια πλούσια κληρονομιά για την ισότητα των φύλων.
Η ενθύμηση ανθρώπων σαν την Παρρέν μπορούν ίσως να λειτουργήσουν ως θεραπευτικές ενέσεις στις χρόνιες παθογένειες της ελληνικής δημόσιας σφαίρας. Ίσως και όχι.
Αν απολαυσατε αυτήν την μικρή αναδρομή γράψτε μου ανθρώπους που θαυμάζετε από την ελληνική σύγχρονη ιστορία για να φτιάξουμε μαζί μερικά ακόμη θεραπευτικά κοκτέιλ!
Comments