Μουντιάλ 2022: Ποδοσφαιρική Γιορτή ή Ανθρωπιστική Κηδεία;

Λογότυπο επερχόμενης διοργάνωσης Παγκοσμίου Κυπέλλου

Το παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου αποτελεί έναν θεσμό στον οποίο συμμετέχουν 32 από τις καλύτερες εθνικές ομάδες οι οποίες έχουν προκριθεί στην τελική φάση, αφού έχουν περάσει μέσα από την προκριματική φάση του θεσμού. Το Μουντιάλ στο Κατάρ είναι το πρώτο Μουντιάλ που θα διεξαχθεί χειμερινούς μήνες (Νοέμβριο-Δεκέμβριο) και διεξάγεται για πρώτη φορά επί ασιατικού εδάφους. Άρα θα αποτελεί κάτι το πρωτόγνωρο τόσο για τους ποδοσφαιριστές, όσο και για το φίλαθλο κοινό, καθώς γίνεται εν μέσω της ποδοσφαιρικής σεζόν και όχι προς το τέλος της, όπως είχαμε συνηθίσει.

Παρ’ όλα αυτά, αυτό που ακολούθησε από το 2010 και μετά, δηλαδή από την ανακοίνωση της διεξαγωγής του Μουντιάλ στο Κατάρ μέχρι και σήμερα, έχει απασχολήσει όλους τους φιλάθλους και δυστυχώς ο λόγος δεν είναι ποδοσφαιρικός. Πρόκειται για τις δύσκολες συνθήκες εργασίας που βίωσαν όλοι οι εργάτες, για να παραδώσουν έτοιμα τα γήπεδα στο Κατάρ. Το ερώτημα είναι όμως γιατί η FIFA αποφάσισε τη διεξαγωγή του Μουντιάλ στο Κατάρ;

Μετά τη διεξαγωγή του Μουντιάλ στη Νότια Αφρική, τον Δεκέμβριο του 2010, ο τότε πρόεδρος της FIFA, Ζεπ Μπλάτερ, ανακοίνωσε ότι το Κατάρ εξελέγη με τις περισσότερες ψήφους (46) ως η χώρα που θα φιλοξενήσει το Μουντιάλ του 2022. Μέχρι τότε το Κατάρ δεν είχε συμμετάσχει πότε σε κανένα Μουντιάλ, αλλά και γενικότερα δεν είχε ακουστεί ούτε για το πρωτάθλημα ούτε και για τους παίκτες του, να προβάλλεται δηλαδή γενικότερα για το ποδόσφαιρό του. Για το μόνο που ήταν γνωστό και πολυδιαφημισμένο ήταν για τη χορηγία της Qatar Airways, που είχε μπει ως χορηγός στις φανέλες πολύ μεγάλων ποδοσφαιρικών συλλόγων. Άρα, μάλλον τα κριτήρια για τη διεξαγωγή ενός τέτοιου μεγάλου ποδοσφαιρικού γεγονότος δεν είναι ποδοσφαιρικά, αλλά προφανώς οικονομικά. Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η πραγματοποίηση του Μουντιάλ στο Κατάρ, ο εμίρης άρχισε την κατασκευή γηπέδων στη χώρα, ώστε να μπορέσει να διεξαχθεί το τουρνουά σε πολύ μεγάλα γήπεδα, για να χωρέσει τους φιλάθλους από όλο τον κόσμο.

Η εθνική Γερμανίας διαμαρτύρεται συμβολικά, πριν από αγώνα προκριματικών για το Μουντιάλ του Κατάρ

Για να μπορέσουν όμως να χτιστούν αυτά τα μεγάλα και υπερπολυτελέστατα γήπεδα, θα έπρεπε να προσληφθεί και ένα πολύ μεγάλο εργατικό δυναμικό. Το Κατάρ όμως, επειδή δεν είναι και πολύ μεγάλη χώρα, άπλωσε τα δίχτυα του, ώστε να βρει φθηνό εργατικό δυναμικό και από άλλες χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Τα ποσά που δαπανήθηκαν, για να χτιστούν τα γήπεδα, φυσικά και ήταν πάρα πολλά, τα ποσά όμως που δόθηκαν στους εργάτες φυσικά και δεν αντικατόπτριζαν τη δουλειά, τις συνθήκες εργασίας και τις εργατοώρες που είχαν ξοδέψει, για να γίνουν. Υπήρχαν μάλιστα και εργάτες που δούλευαν από τις 4 το πρωί έως τις 11 το βράδυ. Σε πολλούς εργάτες δεν δόθηκε πότε ο μισθός που είχε συμφωνηθεί πως θα λάβουν, ενώ σε κάποιους άλλους εργάτες η αποπληρωμή έγινε μετά από πολύ καιρό. Από όλες αυτές τις εργασίες δεν έλειψαν βέβαια και οι τραγωδίες, καθώς πολλοί από τους εργάτες σκοτώθηκαν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες (Amnesty International). Το Κατάρ φυσικά και δεν έκανε τα πρώτα χρόνια λόγο για όλα αυτά που συνέβαιναν, το ίδιο και η FIFA.

Ωστόσο, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιο. Τα γεγονότα αυτά άρχισαν σιγά σιγά να περνούν τα σύνορα του Κατάρ και να γίνονται γνωστά στον απλό ποδοσφαιρικό κόσμο. Η αντίδραση αρχικά υπήρξε έντονη. Ποια ήταν; Το πέταγμα πολλών χαρτονομισμάτων στον τότε πρόεδρο της FIFA, Ζεπ Μπλάτερ, ο οποίος είχε ανακοινώσει τον προγραμματισμό για το Μουντιάλ στο Κατάρ, και ύστερα ο ίδιος διώχθηκε για χρηματική απάτη. Το 2017 επί προεδρίας Τζιάνι Ινφαντίνο, η FIFA ανακοίνωσε την αλληλεγγύη της και αποφάσισε να δημιουργήσει έναν οργανισμό που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων των εργατών, οι οποίοι θα δουλεύουν για λογαριασμό της στα έργα του Κατάρ, αλλά και γενικότερα σε οποιοδήποτε πρότζεκτ το οποίο συνδέεται με το όνομά της, σχετικά με τον σεβασμό των τα ανθρώπινων δικαιωμάτων. Επιπροσθέτως, στη ίδια ανακοίνωση αναφέρθηκε πως από εδώ και πέρα θα υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια για τη φιλοξενία του Μουντιάλ σε οποιαδήποτε χώρα επιθυμεί να το διοργανώσει (Amnesty International). Το ίδιο έγινε και από την πλευρά του Κατάρ. Επιπλέον, από την πλευρά του Κατάρ υπήρξε ανακοίνωση πως οι οικογένειες των αδικοχαμένων εργατών θα λάμβαναν αποζημίωση, εφόσον ο θάνατός τους συνδεόταν με τα έργα του Κατάρ.

Κι όμως πάλι τίποτα δεν άλλαξε. Οι εργατοώρες δεν μειώθηκαν, οι μισθοί δεν αυξήθηκαν και

οι εργάτες δεν γλίτωσαν και πάλι από τραγωδίες. Πολλές οικογένειες είτε από το Κατάρ είτε από άλλη χώρα της Ασίας δεν ξαναείδαν τους οικείους τους που είχαν φύγει, για να δουλέψουν στο Κατάρ για το χτίσιμο των γηπέδων. Οι λόγοι που δεν επέστρεψαν ποτέ πίσω στις οικογένειες τους ακόμα εξετάζονται. Η αντίδραση πάλι ήρθε, αυτή τη φορά από τις ομάδες και τις χώρες. Πολλές ήταν οι ομάδες και οι χώρες, οι οποίες, πριν αγωνιστούν, φορούσαν μπλούζες που εξέφραζαν την

αλληλεγγύη τους στους αδικοχαμένους εργάτες του Κατάρ και στις οικογένειές τους. Το Κατάρ είναι γνωστό πως είναι μια χώρα που απέκτησε χρήμα λόγω του πετρελαίου, το οποίο προωθεί σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, τα χρήματα αυτά τα διαθέτουν μόνο οι εμίρηδες και οι μεγαλοεπιχειρηματίες, που οι δραστηριότητές τους εδράζονται στο Κατάρ. Αυτοί όμως δεν αποτελούν την πλειονότητα της χώρας. Έξω από τους τεράστιους ουρανοξύστες που σκεπάζουν τις μεγάλες πόλεις, υπάρχουν ακόμα περισσότερες περιοχές στις οποίες επικρατεί φτώχεια και πείνα. Αυτές τις

περιοχές το Κατάρ τις απομονώνει. Πώς; Όχι μόνο με την εκμετάλλευση των εργατών, αλλά και με την περιθωριοποίησή τους. Το Κατάρ χτίζει τεράστια τείχη, ώστε να μην δείξει -όχι μόνο στους τουρίστες που θα έρθουν να παρακολουθήσουν αυτό το μεγάλο ποδοσφαιρικό γεγονός, αλλά και στην υπόλοιπη φίλαθλη κοινότητα που θα παρακολουθεί από την τηλεόραση, πως το Κατάρ είναι μόνο αυτό που παρουσιάζεται από τα γήπεδα και τους ουρανοξύστες. Και αυτά, βεβαίως, δεν αποτελούν απλώς φήμες, με παγκόσμιους φορείς, όπως η Amnesty International, να έχουν ξεκινήσει προσπάθειες ευαισθητοποίησης για το παρόν ζήτημα.

Το «μποϊκοτάζ» υπήρξε και πάλι. Πολλοί  παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές που άφησαν το στίγμα τους ανακοίνωσαν πως όχι μόνο δεν θα παραβρεθούν στο Κατάρ, αλλά και ότι δεν πρόκειται καν να παρακολουθήσουν το συγκεκριμένο τουρνουά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο άλλοτε Γάλλος ποδοσφαιριστής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Έρικ Καντονά. Επιπλέον, χιλιάδες μπλούζες σε όλο τον κόσμο έχουν δημιουργηθεί που αποδοκιμάζουν το Κατάρ και τους εμίρηδες. Η απάντησή τους προς αυτό ήταν πως όποιος έρθει στο Κατάρ με τέτοια μπλούζα θα διώκεται, θα απελαθεί από τη χώρα . με τον τρόπο αυτό δείχνουν τον φόβο τους πως ακόμα και μια τέτοια αντίδραση μέσα στη χώρα τους μπορεί να τα τινάξει όλα στον αέρα.

"The powerful campaign directed at FIFA that puts the crimes against human rights in Qatar under the microscope". November 10, 2022. The Times Hub. <https://thetimeshub.in/the-powerful-campaign-directed-at-fifa-that-puts-the-crimes-against-human-rights-in-qatar-under-the-microscope/3606/>.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο και γενικότερα τέτοια μεγάλα τουρνουά πρέπει να ενώνουν το φίλαθλο κοινό, για να απολαμβάνουν τους αγώνες όλοι μαζί ενωμένοι. Ιδιαίτερα το συγκεκριμένο Μουντιάλ στο Κατάρ αποτελεί το πρώτο διεθνές ποδοσφαιρικό τουρνουά μετά τον κορονοϊό, στο οποίο τα γήπεδα θα μπορούν να είναι πλήρως σε θέσεις διαθέσιμα για τους φιλάθλους. Όμως, πρέπει όλοι να γνωρίζουν πως η φετινή διοργάνωση της FIFA δεν είναι αγγελικά πλασμένη και μεγάλος συμμέτοχος σε όλο αυτό είναι το Κατάρ.