Υπομονή
Πόσες φορές έχουμε ακούσει τη φράση: “Κάνε υπομονή, θα περάσει”. Πριν λίγο καιρό είπα αυτό ακριβώς σε ένα φιλικό μου πρόσωπο. Τότε συνειδητοποίησα πως η υπομονή ταυτίζεται με το παροδικό πάγωμα των συναισθημάτων της αγανάκτησης και της θέλησης να είσαι σε ένα πνευματικό “αλλού”. Η υπομονή, δηλαδή, είναι μια στιγμιαία ανοχή μιας κατάστασης. Είναι μια οπτιμιστική εκδοχή του μέλλοντος, παραβλέποντας τα αρνητικά του παρόντος. Είναι η ανάγκη μας πολλές φορές να ξεφεύγουμε και να ελπίζουμε ή να σκεφτόμαστε κάτι καλύτερο. Αν με ρωτάτε δεν ξέρω αν πρέπει να υπομένουμε. Γιατί να μην αποδεχόμαστε απλώς το παρόν;
Ο αντίλογος, βέβαια, θα πει πως η υπομονή δεν συνεπάγεται και μη αποδοχή του παρόντος. Εγώ θα πω πως η υπομονή δεν βλάπτει, αρκεί να μην γίνει στάση ζωής. Οφείλουμε στον εαυτό μας να διεκδικούμε αυτό που θέλουμε για το εδώ και το τώρα και όχι για ένα αβέβαιο “αύριο”. Αλλά τι συμβαίνει με συνθήκες που βρίσκονται εκτός του χεριού μας; Είναι πράγματι εκτός του χεριού μας; Εκεί ακριβώς βρίσκει έδαφος και γεννιέται η υπομονή. Εκεί ακριβώς, η υπομονή ταυτίζεται με την ελπίδα και σε βοηθάει να προχωρήσεις, χωρίς μοιρολατρική στάση.
Νομίζω πως η αγαπημένη μου φράση από ταινία κινουμένων σχεδίων είναι όταν η Ντόρι είπε στον μπαμπά του Νέμο, τον Μάρλιν “Τι κάνουμε στα δύσκολα; Κολυμπάμε”. Ήταν η φράση που χρειαζόταν να ακούσει για να μην σταματήσει να αναζητάει τον γιο του. Ήταν μια φράση ενδυνάμωσης για να μην σταματήσει να ελπίζει. Κολυμπάμε σημαίνει προχωράμε μπροστά. Προχωράμε σημαίνει πως για να πάμε εκεί που θέλουμε πρέπει πρώτα να φύγουμε από εκεί που είμαστε.
Δεν θέλω να χαθεί η ελπίδα διότι μαζί με αυτή θα χαθούν και τα όνειρα. Χωρίς τα τελευταία θα χανόταν το στοιχείο του παραμυθιού από την ζωή. Θα χανόταν το “ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα”. Το πώς ορίζει ο καθένας την καλή ζωή είναι φυσικά υποκειμενικό. Όμως, για να επιδιώκει κανείς τη ζωή που είναι καλή για εκείνον χρειάζεται να συνεχίζει, στοιχείο που συνδέεται με την ενθάρρυνση υλοποίησης νέων πραγμάτων και την υπομονή για να δει αποτελέσματα, θετικά ή αρνητικά.
Παλιά μου άρεσε πολύ ο στίβος αλλά για διάφορους λόγους έμεινε σαν ένας ανεκπλήρωτος στόχος. Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να επιστρέψω στο στάδιο, θυμάμαι ακόμη τι έγραφε η επιγραφή της πόρτας: “Είσαι πιο γρήγορος από αυτούς που δεν ήρθαν καν να τρέξουν”. Ξαφνικά άλλαξε όλη μου η διάθεση. Ακόμη και αν φοβάσαι να κάνεις κάτι, τότε κάντο φοβισμένος. Μην αφήσεις μια φωνούλα που αναπαράγει μόνο δεύτερες σκέψεις να σε εμποδίσει από την εκπλήρωση των στόχων σου. Μην αφήσεις μια κακή στιγμή του παρόντος να σε κάνει να νομίζεις πως θα έχεις μια κακή ζωή στο μέλλον. Άλλο μια κακή στιγμή και άλλο μια κακή ζωή. Η ζωή αποτελείται από στιγμές και είναι πολύ όμορφο να προσπαθούμε να τη βιώσουμε με ανθρώπους που αγαπάμε, κάνοντας πράγματα που αγαπάμε και στοχεύοντας για αυτά που αγαπάμε.
Η υπομονή, λοιπόν, είναι σίγουρα αρωγός μας. Είναι αναγκαίο μέσο για να αποκτήσει κανείς πειθαρχία και να μάθει πως ό,τι πετυχαίνουμε χρειάζεται προσπάθεια και πως τίποτα δεν έρχεται ουρανοκατέβατο. Στην τελική, μπορεί κάτι να μην το έχουμε τώρα, αλλά αν δεν προσπαθήσουμε δεν θα το αποκτήσουμε και ποτέ.
Ανοχή
Από την άλλη μεριά της γέφυρας, συναντάμε την έννοια της “ανοχής”. Ανοχή σημαίνει αποδοχή της κατάστασης, μη επίτευξη αλλαγής. Η ανοχή ξεκινάει από τη στιγμή που έχεις χάσει όλες σου τις ελπίδες για κάτι που θέλεις και αγαπάς. Η ανοχή είναι ένας αέναος αγώνας καταπίεσης των “θέλω σου” και απλού βιώματος της κατάστασης. Δεν συνδέεται με ξέσπασμα διότι έχεις φτάσει στο σημείο να πιστεύεις ότι “μέχρι εκεί πάει”. Προσωπικά, απεχθάνομαι την ανοχή. Πιστεύω πως η ανοχή είναι η λανθασμένη χρήση της υπομονής και σε καμία περίπτωση το αποτέλεσμά της. Χρειάζεται να ανεχόμαστε; Μήπως η ζωή δεν είναι αρκετά μικρή για να ανεχόμαστε;
Κάποιος μπορεί να πει πως ο κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του. Ίσως κάποια πράγματα δεν είναι τόσο σημαντικά και τα παραβλέπουμε. Αλλά δεν είναι σημαντικά για ποιον; Για εμάς; Για τους άλλους; Νιώθω πως είναι ευκολότερο να κρίνουμε τι είναι σημαντικό για τους άλλους παρά για εμάς τους ίδιους. Η διαδικασία εξερεύνησης του εαυτού μας δεν σταματάει ποτέ. Είναι πολύ όμορφο να βιώνεις νέες εμπειρίες και να βλέπεις πώς ανταποκρίνεσαι σε αυτές. Αλλά τι γίνεται αν μια εμπειρία δεν σου αρέσει; Την ανέχεσαι αιωνίως;
Μου αρέσει πολύ η φράση: “Δεν είσαι δέντρο, κουνήσου”. Δεν χρειάζεται να ριζώνουμε σε αρνητικές καταστάσεις. Μπορούμε να αποκομίσουμε ό,τι έχει να μας προσφέρει η κάθε εμπειρία και να προχωράμε. Η ανοχή είναι αρκετά πεσιμιστική έννοια. Η ανοχή συνδέεται με τα όρια. Τα όρια που θέτει ο καθένας και αν ξεπεραστούν βιώνει μια ανασφάλεια. Σαν να περνάς παράνομα τα σύνορα κάποιου κράτους. Οι συνέπειες θα είναι ατομικές. Αν ξεπερνάς τα όριά σου είναι σαν να προσβάλλεις τον εαυτό σου, τις αξίες σου.
Όμως, ας προσεγγίσουμε για άλλη μια φορά τον αντίλογο. Ο Oscar Wilde είχε πει “todefine is to limit”, “το να με ορίζω σημαίνει να με περιορίζω”. Μήπως τα όριά μας είναι μια νοητή γραμμή που έχει καθορισθεί ατελώς; Σίγουρα όσο αποκτάμε εμπειρίες αλλάζουνε ή είμαστε περισσότερο σίγουροι γιατί είναι αυτά που είναι, τα επιβεβαιώνουμε. Όλα, όμως αυτά, οι εμπειρίες, η ανακάλυψη των ορίων μας, δεν έρχονται από τον καναπέ του σπιτιού μας. Έρχονται με το να αδράξεις τη μέρα. Έρχονται με τον εντοπισμό του τι δεν μου αρέσει, για να ανακαλύψω αυτό που τελικά μου αρέσει. Δεν θέλω να αφήνω χώρο στην προσωπική μου ζωή για ανοχή καταστάσεων. Προτιμώ να έχω πειθαρχία-υπομονή και να τις ξεπερνάω με την απαραίτητη προσπάθεια, παρά να ζω με ένα “τι θα γινόταν αν...”.
Η ζωή είναι γεμάτη από ευκαιρίες. Πολλές φορές ξεκινάμε κάτι και διαπιστώνουμε πως δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες μας ή και το αντίθετο. Αλλά δεν χρειάζεται να εμμένουμε σε αυτό. Στο τέλος της ημέρας έχει σημασία μόνο που προσπαθήσαμε. Στο τέλος της ημέρας έχει σημασία μόνο που ελπίσαμε και ονειρευτήκαμε για αυτό το “κάτι”. Ας μην είμαστε ρηχοί. Ας πούμε στον εαυτό μας τι είναι αυτό που θέλουμε και ας κάνουμε τα πάντα για να το πλησιάσουμε. Η αρχή προκύπτει με τη δύναμη της θέλησης και το τέλος με υπομονή.
Comentários